EDIROTIAL – Papua Sosaiti taim sakim Spesol Otonomi volim I. (ist)“Long Indijines Papua, Spesol Otonomi em i olsem kaikai we i kuk pinis 20 yia igo pinis, na nau kamap sting, sapos manmeri i kaikai, dispela sting kaikai bai i kamap poison.”
57 pela Indijines Katolik Pasto bilong 5 pela Diocese insait long rijen i hailaitim tok long Pastoral singaut long soim sakim bilong II volim bilong Spesol Otonomi, we sampela Papuan Komuniti komponen igo pas. Dispela Pastoral singaut i kam long Abepura, Jayapura Taun, long Tunde (21/7/2020).
Yes, Spesol Otonom em i olsem kaikai i teis nais tru. Na i sweet moa yet long tang bilong man husait i kaikai, tasol i mekim hangre long man husait ino kisim hap long kaikai. Papua istap insait long lain we i no kisim hap, na i wok long askim, wanem taim bai ol tu i kisim hap bilong ol. I tru long ol i bel hevi long ino kisim hap bilong ol taim lukim sampela i hamamas tru wantaim dispela switpela kaikai insait long dispela 19-pela yia stat long 21 Novemba 2001 ikam olsem, taim Otsus Lo i kamap insait long Lo buk bilong kantri namba 21 yia 2001 we i holim lo bilong Otsus.
Switpela skel bilong Spesol Otonomi i stap long budget ( Mani plen). Kapsait bilong spesol otonomi, i saun olsem sampela trilien rupiah we mekim planti man na party i aigris. Inap ol i resis long long dispela “Otsus Cake”. Yes em i bilong ol spesol lain tasol: ol lain wantaim nektai na raifol wantaim ol komreids bilong ol long Jakarta na Papua.
Dispela em i bilong mani plen aspek. Sampela ino yet, olsem olgeta ol i stretim pinis insait long lo bilong em i bilong kulim daun dispela Papua Fridom aspiresen. Insait long en i gatim 24pela sapta na 79pela ves.
Hau longwe aplikesen bilong dispela lo, inap tete, yusim bilong em ino klia. Lo bilong Otsus i givim olgeta rait long lokal level gavman long srteim sindaun bilong ol yet. In Fact dispela em i budget (Mani plen) tasol, dispel tu ino olgeta rait ol i givim, nogat. Stil i stap aninit long stia Jakarta.
Spirit bilong Otsus we i stap ples klia em i kaltural institiut: Papuan Pipel Kaunsel (MRP). Taim, fomesen bilong dispela institute bilong kamapim Jastis na bel isi long Papua-we i stretim pinis insait long Lo sapta 45 na 46, inap nau i fel. Bikpela sero.Olgeta wntaim i pinis inap luksave bilong rijinal emblem: Moning sta, na Hai Tanahku Papua song tu nau ol i rasim na i lus nating.
Ino dispela tasol realiti kaikai bilong dispela Lo bilong gavman i kamapim long lidasip era bilong Megawati Soekarnoputri.
Tupela bilong 4pela sabstentif as bilong hevi bilong Papua we bihain LIPI (Indonesian Science Institute) i strong wantaim research insait long rot mep bilong pinisim ol Human Rait cases gavman Aparatus i kamapim long nem bilong nesen, na stretim histori bilong Papua Integriti long NKRI we gavman ino tasim yet inap tete.
Long Konfemim toktok bilong Frans Maniagasi, “Taim Indonesia i kisim independens inap nau makim, na 57 yia (1 Mei 1963 -1 Mey 2020) pos integresen na tu 20 yia bihain long implimentesen bilong Otsus Lo , Indonesia ino gat political will long srtetim hevi bilong Papua, nogat tru.”
Politikal laik bilong gavman ino lukluk long hamaspela fund makim long mekim wok olgeta yia long Papua: Papua na West Papua Provins. Indikesen bilong dispela mani plen, i bikpela olsem wanem tu, taim ol i kamautim, i nogat nid long kaunim, bikos dispela “ blut mani” wantaim tu “Mani i kamaut long bowel bilong Papua” we Jakarta i menejim bihain givim i go bek long sentral prodaksen.
Indonesia Gavman oltaim i save ting stret long Otsus. Ol i ting olsem givim bikpela mani long Papua,em i stretim pinis hevi? Ah, wait pastaim! Em i bikpela asua tru, na dispela poin bilong lukluk em i paul, na mas kliaim. Long wanem taim het i pulap yet long mani plen tingting, oltaim bai Indonesia i fel long srtetim Papua.
Otsus ino toktok long mani tasol, nogat, em i toktok long deligesen we tru tru i givim ful atoriti na prinsipel aspek we Spesol Otonomi Lo igat insait long em-wanpla bilong em i olsem, rispekim humen digniti na rait long stap wantaim bel isi long graun bilong tumbuna bilong ol-Dispela ol i implimentim pinis, o nogat?
Minister bilong Home Affairs (Mendagri) Tito Karnvan i tok, Otsus Papua bai i eksten narapela 20 yia i kam. Tito taim toktok wantaim sampela pipel kaunsel long Timika Papua. (*)